Dzieci a smartfony – duet osobliwy?

Wzrost liczby młodych użytkowników smartfonów

Już w 2015 roku Fundacja Dzieci Niczyje alarmowała, że ponad 40 proc. dzieci rocznych i dwuletnich w Polsce korzysta z tabletów lub smartfonów. W raporcie „Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce” zawarła wyniki badań dotyczące tej kwestii w przypadku dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6,5 roku.

Okazało się, że 80 proc. rodziców udostępnia swoje smartfony lub tablety dzieciom poniżej 6 roku życia. Niemal co trzecie dziecko używa takich urządzeń codziennie lub prawie codziennie. Dlaczego rodzic wręcza swojemu synowi lub córce smartfon? Motywacje są różne:

• 60 proc. chce mieć chwilę wolnego albo móc zająć się swoimi sprawami,
• 25 proc. twierdzi, że tylko w towarzystwie smartfona dziecko je posiłki,
• 18 proc. rodziców traktuje smartfon jako usypiacz i kołysankę,
• 49 proc. rodziców stosuje urządzenia mobilne jako rodzaj nagrody dla dziecka za dobre zachowanie.

Szacuje się, że nawet 8 na 10 dzieci w Polsce ma swój własny smartfon, a połowa korzysta z własnego laptopa. Powszechny jest dostęp do internetu, ale to ogólnoświatowy trend. Rozwój technologii światłowodowych, które dostarczane są do polskich odbiorców m.in. w ramach internetu UPC, powoduje, że z sieci korzystać można jeszcze wygodniej.

Pokolenie cyfrowych dzieci

Raport z 2018 roku zatytułowany „Moje pierwsze urządzenie”, który powstał na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych niemal wśród 7000 rodziców z Europy (w tym z Polski) i Bliskiego Wschodu mających dzieci w wieku od 5 do 16 lat dowodzi, że najmłodsze pokolenie tkwi głęboko w cyfrowym świecie.

W raporcie stworzonym przez firmę Norton wykazano, że polskie dzieci spędzają średnio 2 godziny i 24 minuty z urządzeniami mobilnymi dziennie. Z kolei średni czas spędzany podczas zabawy na dworze, w weekendy i w dni powszednie wynosi 2 godziny i 8 minut. Jeszcze większe różnice widoczne są w Wielkiej Brytanii, gdzie dzieci na rozrywkę z urządzeniem mobilnym poświęcają odpowiednio 2 godziny i 55 minut, a zaledwie 1 godzinę i 56 minut na zabawę na dworze.

Szansa czy zagrożenie, czyli po co dzieciom smartfony?

Rodzice bez wątpienia powinni kontrolować, w jaki sposób i jak długo ich pociechy korzystają ze smartfonów i innych urządzeń mobilnych. Jeśli dzieci zbyt wcześnie i zbyt intensywnie będą to robić, niewykluczone, że pojawią się u nich różne przykre efekty uboczne, z uzależnieniem na czele. Nadużywanie smartfonów i internetu u małych dzieci prowadzi do powstawania objawów depresji, ADHD, zaburzeń lękowych, zaburzeń snu, zaburzeń łaknienia, problemów z koncentracją, zmęczenia, kłopotów z nauką, krótkowzroczności i bólów pleców.

Stosowanie smartfonów według pediatrów nie jest wskazane w okresie niemowlęcym, czyli do 12 miesiąca życia, ponieważ pobudzają one układ nerwowy dziecka. Zbyt szybko zmieniający się obraz na ekranie wpływa niekorzystnie na wzrok, a w trakcie korzystania z urządzenia dziecko nie rusza się, dlatego brakuje mu prawidłowej stymulacji ruchowej.

Nowoczesne technologie i urządzenia mobilne mogą rozwijać u dzieci umiejętności uczenia się i rozwiązywania problemów. Budzą kreatywność i poczucie szczęścia. Dziecko może pozostawać w stałym kontakcie z rodzicem, a smartfon z GPS-em staje się automatycznie lokalizatorem, co ułatwia sprawdzenie na mapie, gdzie w danym momencie jest nasza pociecha.

Kontrolowanie wykorzystania smartfonów

Nie można demonizować i stwierdzać, że smartfony to samo zło. Większość dorosłych z nich korzysta, na dodatek bardzo intensywnie, każdego dnia, dlatego dzieci biorą z nich przykład. Warto kontrolować, jak dziecko wykorzystuje swój smartfon. Można nałożyć na niego kontrole rodzicielskie, dzięki czemu ograniczymy ryzyko, że będzie oglądać w internecie nieprzeznaczone dla niego treści.